ރޯދައިގެ ވާޖިބު އަދަބުތަކުގެ ތެރެއިން ހަމްދުހުރީ ﷲއަށެވެ. އެއިލާހީ ޚަލްޤުތަކުންނަށް އެންމެ ފުރިހަމަ އަދަބުތަކަށް އިރުޝާދު ދެއްވި އިލާހެވެ. އަދި އެއިލާހު އެބައިމީހުންނަށް، އެއިލާހުގެ ރަޙުމަތުގެ ޚަޒާނާތަކާއި ދީލަތިކަމުގެ ހުރިހާ ދޮރުކޮޅުތަކެއް ހުޅުވާދެއްވިއެވެ.
ﷲތަޢާލާއީ ފުރިހަމަ ޙުކުމްފުޅުތަކާއި ޙިކުމަތުގެ ނިހާޔަތުލިބިވޮޑިގެންވާ އިލާހެވެ. އަދި އެއިލާހު ޚަލްޤު ކުރައްވާފައިވާ ޚަލްޤުތަކުގައްޔާއި އަދި އެއިލާހުގެ ޝަރުޢުގައި، ބޮޑުވެގެންވާ ޙިކުމަތްތަކެއްވެއެވެ.
އިމާމެއްގެ ފަހަތުގައި ނަމާދުކުރަމުންދާއިރު ކުށު ސަޖިދަ ޖަހަން ވީތޯ ނުވަތަ ނޫންތޯ އޮޅުން އަރާގޮތްވެއެވެ. މިލިޔުމުގައި ވަރަށް ކުރު ގޮތަކަށް މިބަލަލާނީ މިޙާލަތްތަކުގައި ޢަމަލުކުރަންވީ ގޮތްތަކަށެވެ. އިމާމުމީހާއާއެކީ ނަމާދުގެ ހުރިހާ ރަކުޢަތެއް އަދާކުރިމީހާއަށް އޮތީ
ދުޢާއަކީ މިފަދަ މަގަކަށް ކުރިމަތިލުމެއް ނެތި ކޮންމެ ދެމަފިރިއަކަށްވެސް ޞާލިޙު ދަރިފަސްކޮޅެއް ލެއްވުމެވެ. އަދި މިފަދަ ކަންކަމުގައި ކެތްތެރިކަން ދެއްވުމެވެ.
މިކަމުގެ ޝަރުޢީ ޙުކުމާމެދު ދަންނައެވެ. އެންމެ ރައްކާތެރި ގޮތަކީ އެކަން މަނާވެގެންވުމެވެ. މިއީ ޝައިޚް ޢަބްދުﷲ އަލްޖިބްރީން حفظه الله ގެ ބަސްފުޅެވެ. އަދި ބައެއް ޢިލްމުވެރިން ޝަރުޠުތަކަކާއެކު އެކަން ހުއްދަކުރައްވައެވެ. އެ ޝަރުޠުތަކުގެ ތެރޭގައި:
މިފަދަ ކަންކަން ހުރުމުން ބައެއް ޢިލްމުވެރިން ދަރިމައިވުމުގެ މިފަދަ މަގުތައް މަނާ ކުރައްވައެވެ. ނުވަތަ މިކަމުގައި ވަރުގަދަ ޙުކުމްތައް ގެންނަވައެވެ.
ތަޔައްމުމުކުރާ ގޮތް ތަޔައްމުމު ކުރާ ގޮތަކީ: ފުރަތަމަ ނިޔަތް ގަނެ، ބިސްމިﷲ ކިޔައި، ދެއަތް ތިލައިގެ ބަނޑުފުށުން ބިންގަނޑުގައި އެއްފަހަރު ޖެހުމެވެ. އޭގެފަހުގައި މޫނުގައި އެއްފަހަރު ފުހެލުމެވެ. އަދި އޭގެފަހުގައި ކަނާތު
ވަރަށް މަދު ދުޢާއެއް މެނުވީ އަޅުގަނޑަށް ހިތުދަސްވެފައި ނުވެއެވެ. ފަހެ، ގަނޑެއްގައި ބައެއް ދުޢާތައް ލިޔެގެން އެގަނޑު ބަލައިގެން ނަމާދުގައާއި ނަމާދުން ބޭރުގައި ދުޢާކުރުން ހުއްދަވެގެންވޭ ހެއްޔެވެ؟ މީހަކަށް ދުޢާތައް ދަސްވެފައި ނުވާނަމަ، އެ
އެގޮތުން ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އެކަލޭގެފާނުގެ އަޞްޙާބުންނަށް ކުޑަކަމުދިއުމާއި ބޮޑުކަމުދިއުމުގައި ޤިބުލައަށް ކުރިމަތިލުން ނަހީ ކުރެއްވިހިނދު، ޤިބުލައަށް ފުރަގަސްދިނުންވެސް ވަނީ ނަހީކުރައްވާފައެވެ. ދުނިޔެއަކީ ވަށް އެއްޗަކަށްވާއިރު “ފުރަގަސްދިނުން”ވެސް ވާނީ ހަމަ ޤިބުލައަށް ކުރިމަތިލުމަށެވެ.
އިންޑިއާގައި ހުރި މީހެއް ކައިރި އެމެރިކާ ބައްރު ވަނީ ކޮން ދިމާލެއްގައިތޯ އެހުމުން އިރުމަތީ ފަރާތަށް އިޝާރާތެއް ނުކުރާނެއެވެ. އެހެނެއްކަމަކު އިޝާރާތް ކުރާނީ ހުޅަނގު ފަރާތަށެވެ. އިރުމަތީ ފަރާތުން ގޮސް ދުނިޔެ ވަށާ އެތަނަށް ދެވުނުކަމުގައި ވިޔަސްމެއެވެ. ތަނެއް އޮތް ފަރާތަކާއި އެތަނަކަށް ވާޞިލުވެވޭ ގޮތް އެއީ މުޅިން ތަފާތު ދެކަމެކެވެ.
ޞައްޙަ ޝަރުޢީ ދަލީލުތައް އެނގި ބަޔާންވުމުން އެކަމުގައި ޚިލާފުވެ ޖަދަލުކުރާނެ އެއްވެސް ފުރުޞަތެއް ނެތެވެ. މިކަމުގެ ނުރައްކާތެރިކަމާއި މިޝަރުޢީ ޙުކުމާ ޚިލާފުވުމުގެ ސަބަބުން ފާފަ ލިބޭ މިންވަރާމެދު މުސްލިމު އަންހެނުން ވިސްނާ ފިކުރުކުރަންޖެހެއެވެ. އަދި ދަންނަން ޖެހޭކަމަކީ އެކަނބަލުން އެނުކުންނަނީ އަޖުރު ޙާޞިލުކުރުމުގެ ނިޔަތުގައެވެ. އޭގެ ބަދަލުގައި ފާފަތަކެއް ހޯދާކަށް ނޫނެވެ. نسأل الله السلامة والعافية
އަންހެންކަނބަލުން ގެއިން ނުކުންނައިރު މީރުވަސް ދުވާފަދަ އެއްޗެއް ބޭނުންކޮށްގެން ނުކުތުމަކީ ނަހީކުރައްވާފައިވާ ކަމެއްކަން އަންގައިދޭ ޙަދީޘްތަކުގެ ތެރޭގައި އަންނަނިވި ޞައްޙަ ޙަދީޘްތައް ހިމެނެއެވެ
އެއީތަޔައްމުމު ފާސިދުވާ ކަންކަމެވެ. ތަޔައްމުމު ބާޠިލުކުރާ ކަންތައްތައް ތިނެކެވެ. އެއީ 1- ތަޔައްމުމު(ވުޟޫ) ގެއްލޭކަމެއް މެދުވެރިވުން: ކުޑަ ޙަދަޘްވެރިވުމުން، ވުޟޫ ގެއްލޭތީ ތަޔައްމުމުވެސް ބާޠިލުވާނެއެވެ. އަދި ބޮޑު ޙަދަޘްވެރިވުމުން، އެބަހީ ޖުނުބާއި، ޙައިޟާއި ނިފާސްވެރިވުމަކީވެސް
އިސްލާމް ދީނުގައި މިސްކިތްތަކަށް ދެވިފައިވާ މަޤާމުގެ މަތިވެރިކަމަށްޓަކައި، ޢިލްމުގެ އަހުލުވެރިން މި މައްސަލައިގައި ލިޔުއްވާފައިވާ ކުރު އަދި ދިގު ފޮތްތަކުގައި ގިނަ ވާހަކަތަކެއް ގެންނަވާފައިވެއެވެ. އެގޮތުން މި މަޢުޟޫއަށް އެންމެ ބޮޑު ޢިނާޔަތްތެރިކަމެއް ދެއްވާފައިވަނީ
الحمد لله والصلاة والصلاة والسلام على رسولله. ފަހެ ހަމަކަށަވަރުން އިސްލާމްދީނަކީ ހުރިހާ ކަމެއް އެ ދީނުގައި އެންމެ ފުރިހަމައަށް އެކުލެވިގެންވާ ދީނެކެވެ. އެއީ ހެޔޮ ކަމެއްނަމަ އެކަމަކަށް މަގު ދައްކަވާއި ދެއްވައި،
އަންހެނުންނާ ދިމާއަށް ބެލުމުގެ ބަދަލުގައި، ބެލުން ތިރިކުރުމަކީ ވާޖިބުކަމެއްކަމުގައި ބުނުމުން ބައެއް މީހުން ބުނެއެވެ.
“އެހެންވިއްޔާ އަންހެނާގެ މޫނުކަޝްފުކުރުން ހުއްދަވާނެތާއެވެ!”
ދަންނައެވެ. މިފަދައިން ބުނާ މީހުންގެ ބަހުގައި އެއްވެސް ބުރަދަނެއް ނެތެވެ.
ރޯދައިގެ ވާޖިބު އަދަބުތަކުގެ ތެރެއިން ހަމްދުހުރީ ﷲއަށެވެ. އެއިލާހީ ޚަލްޤުތަކުންނަށް އެންމެ ފުރިހަމަ އަދަބުތަކަށް އިރުޝާދު ދެއްވި އިލާހެވެ. އަދި އެއިލާހު އެބައިމީހުންނަށް، އެއިލާހުގެ ރަޙުމަތުގެ ޚަޒާނާތަކާއި ދީލަތިކަމުގެ ހުރިހާ ދޮރުކޮޅުތަކެއް ހުޅުވާދެއްވިއެވެ.
ﷲތަޢާލާއީ ފުރިހަމަ ޙުކުމްފުޅުތަކާއި ޙިކުމަތުގެ ނިހާޔަތުލިބިވޮޑިގެންވާ އިލާހެވެ. އަދި އެއިލާހު ޚަލްޤު ކުރައްވާފައިވާ ޚަލްޤުތަކުގައްޔާއި އަދި އެއިލާހުގެ ޝަރުޢުގައި، ބޮޑުވެގެންވާ ޙިކުމަތްތަކެއްވެއެވެ.
އިމާމެއްގެ ފަހަތުގައި ނަމާދުކުރަމުންދާއިރު ކުށު ސަޖިދަ ޖަހަން ވީތޯ ނުވަތަ ނޫންތޯ އޮޅުން އަރާގޮތްވެއެވެ. މިލިޔުމުގައި ވަރަށް ކުރު ގޮތަކަށް މިބަލަލާނީ މިޙާލަތްތަކުގައި ޢަމަލުކުރަންވީ ގޮތްތަކަށެވެ. އިމާމުމީހާއާއެކީ ނަމާދުގެ ހުރިހާ ރަކުޢަތެއް އަދާކުރިމީހާއަށް އޮތީ
ދުޢާއަކީ މިފަދަ މަގަކަށް ކުރިމަތިލުމެއް ނެތި ކޮންމެ ދެމަފިރިއަކަށްވެސް ޞާލިޙު ދަރިފަސްކޮޅެއް ލެއްވުމެވެ. އަދި މިފަދަ ކަންކަމުގައި ކެތްތެރިކަން ދެއްވުމެވެ.
މިކަމުގެ ޝަރުޢީ ޙުކުމާމެދު ދަންނައެވެ. އެންމެ ރައްކާތެރި ގޮތަކީ އެކަން މަނާވެގެންވުމެވެ. މިއީ ޝައިޚް ޢަބްދުﷲ އަލްޖިބްރީން حفظه الله ގެ ބަސްފުޅެވެ. އަދި ބައެއް ޢިލްމުވެރިން ޝަރުޠުތަކަކާއެކު އެކަން ހުއްދަކުރައްވައެވެ. އެ ޝަރުޠުތަކުގެ ތެރޭގައި:
މިފަދަ ކަންކަން ހުރުމުން ބައެއް ޢިލްމުވެރިން ދަރިމައިވުމުގެ މިފަދަ މަގުތައް މަނާ ކުރައްވައެވެ. ނުވަތަ މިކަމުގައި ވަރުގަދަ ޙުކުމްތައް ގެންނަވައެވެ.
ތަޔައްމުމުކުރާ ގޮތް ތަޔައްމުމު ކުރާ ގޮތަކީ: ފުރަތަމަ ނިޔަތް ގަނެ، ބިސްމިﷲ ކިޔައި، ދެއަތް ތިލައިގެ ބަނޑުފުށުން ބިންގަނޑުގައި އެއްފަހަރު ޖެހުމެވެ. އޭގެފަހުގައި މޫނުގައި އެއްފަހަރު ފުހެލުމެވެ. އަދި އޭގެފަހުގައި ކަނާތު
ވަރަށް މަދު ދުޢާއެއް މެނުވީ އަޅުގަނޑަށް ހިތުދަސްވެފައި ނުވެއެވެ. ފަހެ، ގަނޑެއްގައި ބައެއް ދުޢާތައް ލިޔެގެން އެގަނޑު ބަލައިގެން ނަމާދުގައާއި ނަމާދުން ބޭރުގައި ދުޢާކުރުން ހުއްދަވެގެންވޭ ހެއްޔެވެ؟ މީހަކަށް ދުޢާތައް ދަސްވެފައި ނުވާނަމަ، އެ
އެގޮތުން ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އެކަލޭގެފާނުގެ އަޞްޙާބުންނަށް ކުޑަކަމުދިއުމާއި ބޮޑުކަމުދިއުމުގައި ޤިބުލައަށް ކުރިމަތިލުން ނަހީ ކުރެއްވިހިނދު، ޤިބުލައަށް ފުރަގަސްދިނުންވެސް ވަނީ ނަހީކުރައްވާފައެވެ. ދުނިޔެއަކީ ވަށް އެއްޗަކަށްވާއިރު “ފުރަގަސްދިނުން”ވެސް ވާނީ ހަމަ ޤިބުލައަށް ކުރިމަތިލުމަށެވެ.
އިންޑިއާގައި ހުރި މީހެއް ކައިރި އެމެރިކާ ބައްރު ވަނީ ކޮން ދިމާލެއްގައިތޯ އެހުމުން އިރުމަތީ ފަރާތަށް އިޝާރާތެއް ނުކުރާނެއެވެ. އެހެނެއްކަމަކު އިޝާރާތް ކުރާނީ ހުޅަނގު ފަރާތަށެވެ. އިރުމަތީ ފަރާތުން ގޮސް ދުނިޔެ ވަށާ އެތަނަށް ދެވުނުކަމުގައި ވިޔަސްމެއެވެ. ތަނެއް އޮތް ފަރާތަކާއި އެތަނަކަށް ވާޞިލުވެވޭ ގޮތް އެއީ މުޅިން ތަފާތު ދެކަމެކެވެ.
ޞައްޙަ ޝަރުޢީ ދަލީލުތައް އެނގި ބަޔާންވުމުން އެކަމުގައި ޚިލާފުވެ ޖަދަލުކުރާނެ އެއްވެސް ފުރުޞަތެއް ނެތެވެ. މިކަމުގެ ނުރައްކާތެރިކަމާއި މިޝަރުޢީ ޙުކުމާ ޚިލާފުވުމުގެ ސަބަބުން ފާފަ ލިބޭ މިންވަރާމެދު މުސްލިމު އަންހެނުން ވިސްނާ ފިކުރުކުރަންޖެހެއެވެ. އަދި ދަންނަން ޖެހޭކަމަކީ އެކަނބަލުން އެނުކުންނަނީ އަޖުރު ޙާޞިލުކުރުމުގެ ނިޔަތުގައެވެ. އޭގެ ބަދަލުގައި ފާފަތަކެއް ހޯދާކަށް ނޫނެވެ. نسأل الله السلامة والعافية
އަންހެންކަނބަލުން ގެއިން ނުކުންނައިރު މީރުވަސް ދުވާފަދަ އެއްޗެއް ބޭނުންކޮށްގެން ނުކުތުމަކީ ނަހީކުރައްވާފައިވާ ކަމެއްކަން އަންގައިދޭ ޙަދީޘްތަކުގެ ތެރޭގައި އަންނަނިވި ޞައްޙަ ޙަދީޘްތައް ހިމެނެއެވެ
އެއީތަޔައްމުމު ފާސިދުވާ ކަންކަމެވެ. ތަޔައްމުމު ބާޠިލުކުރާ ކަންތައްތައް ތިނެކެވެ. އެއީ 1- ތަޔައްމުމު(ވުޟޫ) ގެއްލޭކަމެއް މެދުވެރިވުން: ކުޑަ ޙަދަޘްވެރިވުމުން، ވުޟޫ ގެއްލޭތީ ތަޔައްމުމުވެސް ބާޠިލުވާނެއެވެ. އަދި ބޮޑު ޙަދަޘްވެރިވުމުން، އެބަހީ ޖުނުބާއި، ޙައިޟާއި ނިފާސްވެރިވުމަކީވެސް
އިސްލާމް ދީނުގައި މިސްކިތްތަކަށް ދެވިފައިވާ މަޤާމުގެ މަތިވެރިކަމަށްޓަކައި، ޢިލްމުގެ އަހުލުވެރިން މި މައްސަލައިގައި ލިޔުއްވާފައިވާ ކުރު އަދި ދިގު ފޮތްތަކުގައި ގިނަ ވާހަކަތަކެއް ގެންނަވާފައިވެއެވެ. އެގޮތުން މި މަޢުޟޫއަށް އެންމެ ބޮޑު ޢިނާޔަތްތެރިކަމެއް ދެއްވާފައިވަނީ
الحمد لله والصلاة والصلاة والسلام على رسولله. ފަހެ ހަމަކަށަވަރުން އިސްލާމްދީނަކީ ހުރިހާ ކަމެއް އެ ދީނުގައި އެންމެ ފުރިހަމައަށް އެކުލެވިގެންވާ ދީނެކެވެ. އެއީ ހެޔޮ ކަމެއްނަމަ އެކަމަކަށް މަގު ދައްކަވާއި ދެއްވައި،
އަންހެނުންނާ ދިމާއަށް ބެލުމުގެ ބަދަލުގައި، ބެލުން ތިރިކުރުމަކީ ވާޖިބުކަމެއްކަމުގައި ބުނުމުން ބައެއް މީހުން ބުނެއެވެ.
“އެހެންވިއްޔާ އަންހެނާގެ މޫނުކަޝްފުކުރުން ހުއްދަވާނެތާއެވެ!”
ދަންނައެވެ. މިފަދައިން ބުނާ މީހުންގެ ބަހުގައި އެއްވެސް ބުރަދަނެއް ނެތެވެ.
