وعن عمرو بن شعيب عن أبيه عن جده، أنهم ذكروا عند رسول الله رجلاً، فقالوا: لَا يَأْكُلُ حَتَّى يُطْعَمَ، وَلا يَرْحَلُ حَتَّى يُرْحَلَ لَهُ، فَقَالَ
ދޮގަކީ، އެކަމެއް ހިނގައިދިޔަ ގޮތާއި ޙިލާފަށް ބުނެވޭ ބަހެވެ. ދޮގުހެދުމަކީ މުނާފިޤުންގެ ސިފައެއްކަމާއި، އެކަމުން ރައްކާތެރިވުމަށް މިއުންމަތުގެ މާތް ނަބިއްޔާ އަޅުގަނޑުމެންނަށް ވަނީ އަންގަވާފައެވެ. އެއީ އެ ސިފައެއް ދެކެ އެކަލޭގެފާނު ނުހަނު ނުރުހުންތެރިވާ ސިފައެއްވެސްމެއެވެ.
* ޣީބަ ބުނުމުގެ ހުރި ނުރައްކާ! ޝައްކެއްނެތް ގޮތުގައި ޣީބައަކީ ބިރުވެރިކަން ބޮޑު، އެކަމުގައި ދެމިހުރި މީހަކަށް، ދެދުނިޔޭގައި ވެސް ގެއްލުމާއި ހަލާކު ހުރި ކަމެކެވެ. ނަމަވެސް ގިނަމީހުންވަނީ މިކަމަށް ޣާފިލުވެފައެވެ. އަދި އެމީހުން
އިސްލާމްދީނަކީ އަޚުވަންތަ ކަމުގެ ދީނެކެވެ. އެދީނުގައި ވަނީ އެއްބަޔަކު އަނެއްބަޔަކު އެކުވެރިވެ އަދި އެއްބަޔަކު އަނެއްބަޔަކަށް ހެޔޮއެދުމަށް އަމުރުކުރައްވާފައެވެ. އަދި މިކަމަށް ބާރުއަޅުއްވާފައިވެއެވެ. އެގޮތުން އިސްލާމްދީނުގައި އަޚުވަންތަކަމަށް ބާރުއެޅުއްވުމުގެ ގޮތުން ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި
ޢިލްމުގެ އަހުލުވެރިންނަކީ އެއީ، ޤިޔާމަތަށް ދާންދެން ﷲގެ އަމުރުފުޅުތަކުގެމަތީ ޤާއިމުވެތިބޭނެ ބައެކެވެ. އެކަމުގެ ދަލީލަކީ މުޢާވިޔާ رضي الله عنه ގެ އަރިހުން ރިވާވެގެންވާ ޙަދީޘެވެ. އެކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ
ލޮބުވެތި މުސްލިމު އަޚުންނާއި އުޚުތުންނޭވެ! މިއަދު އަޅުގަނޑުމެން ދިރިއުޅެމުންދާ މުޖުތަމަޢަށް ކަޅިއެއް އެއްލާ ބަލައިފިނަމަ، ފެންނަމުންދާ ހިތާމަވެރި މަންޒަރަކީ ބަލިމީހުންނަށް އެކަށީގެންވާ އަޅާލުމެއް ނުދޭތަނެވެ. ހޮސްޕިޓަލުގައި އަޅާލާނެ ބަޔަކު ނުވެ، އެނދުތަންމަތިވެފައިވާ ތަނެވެ.
* ޣީބަބުނުމުގެ ބައެއް ސަބަބުތަކާއި ބެހޭގޮތުން ابن تيمية رحمه الله، ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. އޭގެ ތެރެއިން : މީހުން އެއްވެހަދާ މަޖްލިސްތަކުގައި މީސްތަކުން ޣީބަ ބުނެއުޅެއެވެ. ނަމަވެސް އެބައިމީހުން ޣީބަ ބުނަނީ އެކަން ރައްދުވާ
ޣީބައަކީ ހަމައެކަނި ބުނެލާ ބަހަކުން ކުރެވޭ ކަމެއްނޫނެވެ. ނަމަވެސް އިޝާރާތުންނާއި، ހަނާއެޅުމާއި، މީހެއްގެ ހުރި އުނިކަމަކަށް ފާޑު ކިޔުމާއި، ލިޔުމުންނާއި، ކުރެވޭ ހަރަކާތުންވެސް ޣީބައިގެ މަގްސަދެއް އެކަމުގައި ވާނަމަ އެކަންކަން ޣީބައިގެތެރެއަށް ވަދެގެން ދެއެވެ.
الحمد لله رب العالمين. والصلاة و السلام على أشرف الأنبياء والمرسلين. و بعد: މައިންބަފައިންނަށް ކަމޭހިތުމަކީ އިސްލާމްދީނުގައި ވަރަށް މުހިންމު މަތިވެރި ދަރަޖައެއް ދެއްވާފައިވާ ކަމެކެވެ. އެހެނީ މައިންބަފައިންނަކީ އިންސާނުން
ޣީބަ ބުނުމުގައި ތިމާގެ އަގުހުރި ވަގުތުތައް ނަގާލާ މީހަކީ، އީމާން ކަމުގެ މީޒާނުގައި ބުރަދަނެއް ނެތް، ބަލިކަށި، މޮޔަޔަކަށް ނުނީ ނުވާނެއެވެ. އަދީ އޭނާ އެކުރަނީ ގެއްލުމާއި، ހަލާކު ހުރި ވިޔަފާރި އެކެވެ.
މިކަމުގެ ނުބައި ކަމާއި, މިކަމުގެ ސުންޕާކަން އެނގިހުރެ ޢީބަބުނާ ބަޔަކީ، ބަލިކަށި، ފިނޑި،ބައެއް ކަމުގައި ނޫނީ ނުވާނެއެވެ. އަދި އީމާންކަން ބަލިކަށި ވެފައިވާ ބައެއްގެ މެދުގައި މެނުވީ މިކަން ފެތުރިގެން ނުދާނެއެވެ. އެކަމަކީ މީސްތަކުންގެ
މިއަދު ދިވެހި މުޖުތަމަޢިން ބަލައިލި ކޮންމެ ދިމާލަކުންވެސް ފެންނަނީ ފާޙިޝްކަންކަމާއި މުންކަރާތްތަކެވެ. ބޮޑެތި ޖަރީމާތަކާއި ނުބައި ފާފަތަކެވެ. ދިވެހިވެށީގައި މިނުބައި އަޚްލާޤީ ބަލިމަޑުކަން ފަތުރަމުންދަނީ ފާޅުގައެވެ. އެންމެންގެ ކުރިމަތީގައި ﷲ ތަޢާލާ ހަރާމްކުރެއްވި
الحمد لله رب العالمين، والصلاة والسلام على أشرف الأنبياء والمرسلين، أما بعد : ޣީބަބުނުމަށް ދޭތެރެޖެއްސުން ނުވަތަ ކުޓުވުން ފަދަ ކިތަންމެ ތަފާތު ނަންތަކެއް ކީ ކަމުގައި ވީނަމަވެސް
އިސްލާމްދީނަކީ الله ތަޢާލާ މީސްތަކުން އުޅުމަށްޓަކައި ރުއްސަވާވޮޑިގަންނަވާ ގޮތެވެ. އިސްލާމްދީނުގައި ރިވެތިއަޚްލާޤަށް ވަރަށްބޮޑު އަހައްމިޔަތުކަމެއް ދެވިފައިވެއެވެ. ރަސޫލުން ފޮނުއްވުނީ މައިގަނޑު ދެ މަޤްޞަދަކައިގެންނެވެ. އެއީ ތައުޙީދަށް ގޮވާލުމަށާއި ނަފުސުތަކުގައި ރިވެތި އަޚްލާޤު އަށަގެންނެވުމަށެވެ. ރަސޫލު
ދީނީ ޢިލްމު މަތިވެރިވާ ބައެއް ސަބަބުތައް ފަހެ ޢިލްމުވެރިންނަކީ ނަބީ ބޭކަލުންގެ ވާރުތަވެރިންނެވެ. ނަބީ ބޭކަލުން ވާރުތަ މުދަލެއްގެ ގޮތުގައި ދީނާރެއް ދިރުހަމެއް ދޫނުކުރައްވައެވެ. އޭބޭކަލުން ދޫކުރެއްވީ ޢިލްމެވެ. އިސްވެ ދިޔަ ޙަދީޘުން ބަޔާންވެ
މިއީ ސުޢޫދީ ޢަރަބިއްޔާގެ މަޝްހޫރު ޢިލްމުވެރިއެއްކަމުގައިވާ ފަޟީލަތުއްޝައިޚް މުޙައްމަދު ޞާލިޙް އަލްމުނައްޖިދު حفظه الله ގެ ރިސާލާއެއްކަމަށްވާ أربعون نصيحة لإصلاح البيوت ގެ ތަރުޖަމާއެވެ.
وعن عمرو بن شعيب عن أبيه عن جده، أنهم ذكروا عند رسول الله رجلاً، فقالوا: لَا يَأْكُلُ حَتَّى يُطْعَمَ، وَلا يَرْحَلُ حَتَّى يُرْحَلَ لَهُ، فَقَالَ
ދޮގަކީ، އެކަމެއް ހިނގައިދިޔަ ގޮތާއި ޙިލާފަށް ބުނެވޭ ބަހެވެ. ދޮގުހެދުމަކީ މުނާފިޤުންގެ ސިފައެއްކަމާއި، އެކަމުން ރައްކާތެރިވުމަށް މިއުންމަތުގެ މާތް ނަބިއްޔާ އަޅުގަނޑުމެންނަށް ވަނީ އަންގަވާފައެވެ. އެއީ އެ ސިފައެއް ދެކެ އެކަލޭގެފާނު ނުހަނު ނުރުހުންތެރިވާ ސިފައެއްވެސްމެއެވެ.
* ޣީބަ ބުނުމުގެ ހުރި ނުރައްކާ! ޝައްކެއްނެތް ގޮތުގައި ޣީބައަކީ ބިރުވެރިކަން ބޮޑު، އެކަމުގައި ދެމިހުރި މީހަކަށް، ދެދުނިޔޭގައި ވެސް ގެއްލުމާއި ހަލާކު ހުރި ކަމެކެވެ. ނަމަވެސް ގިނަމީހުންވަނީ މިކަމަށް ޣާފިލުވެފައެވެ. އަދި އެމީހުން
އިސްލާމްދީނަކީ އަޚުވަންތަ ކަމުގެ ދީނެކެވެ. އެދީނުގައި ވަނީ އެއްބަޔަކު އަނެއްބަޔަކު އެކުވެރިވެ އަދި އެއްބަޔަކު އަނެއްބަޔަކަށް ހެޔޮއެދުމަށް އަމުރުކުރައްވާފައެވެ. އަދި މިކަމަށް ބާރުއަޅުއްވާފައިވެއެވެ. އެގޮތުން އިސްލާމްދީނުގައި އަޚުވަންތަކަމަށް ބާރުއެޅުއްވުމުގެ ގޮތުން ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި
ޢިލްމުގެ އަހުލުވެރިންނަކީ އެއީ، ޤިޔާމަތަށް ދާންދެން ﷲގެ އަމުރުފުޅުތަކުގެމަތީ ޤާއިމުވެތިބޭނެ ބައެކެވެ. އެކަމުގެ ދަލީލަކީ މުޢާވިޔާ رضي الله عنه ގެ އަރިހުން ރިވާވެގެންވާ ޙަދީޘެވެ. އެކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ
ލޮބުވެތި މުސްލިމު އަޚުންނާއި އުޚުތުންނޭވެ! މިއަދު އަޅުގަނޑުމެން ދިރިއުޅެމުންދާ މުޖުތަމަޢަށް ކަޅިއެއް އެއްލާ ބަލައިފިނަމަ، ފެންނަމުންދާ ހިތާމަވެރި މަންޒަރަކީ ބަލިމީހުންނަށް އެކަށީގެންވާ އަޅާލުމެއް ނުދޭތަނެވެ. ހޮސްޕިޓަލުގައި އަޅާލާނެ ބަޔަކު ނުވެ، އެނދުތަންމަތިވެފައިވާ ތަނެވެ.
* ޣީބަބުނުމުގެ ބައެއް ސަބަބުތަކާއި ބެހޭގޮތުން ابن تيمية رحمه الله، ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. އޭގެ ތެރެއިން : މީހުން އެއްވެހަދާ މަޖްލިސްތަކުގައި މީސްތަކުން ޣީބަ ބުނެއުޅެއެވެ. ނަމަވެސް އެބައިމީހުން ޣީބަ ބުނަނީ އެކަން ރައްދުވާ
ޣީބައަކީ ހަމައެކަނި ބުނެލާ ބަހަކުން ކުރެވޭ ކަމެއްނޫނެވެ. ނަމަވެސް އިޝާރާތުންނާއި، ހަނާއެޅުމާއި، މީހެއްގެ ހުރި އުނިކަމަކަށް ފާޑު ކިޔުމާއި، ލިޔުމުންނާއި، ކުރެވޭ ހަރަކާތުންވެސް ޣީބައިގެ މަގްސަދެއް އެކަމުގައި ވާނަމަ އެކަންކަން ޣީބައިގެތެރެއަށް ވަދެގެން ދެއެވެ.
الحمد لله رب العالمين. والصلاة و السلام على أشرف الأنبياء والمرسلين. و بعد: މައިންބަފައިންނަށް ކަމޭހިތުމަކީ އިސްލާމްދީނުގައި ވަރަށް މުހިންމު މަތިވެރި ދަރަޖައެއް ދެއްވާފައިވާ ކަމެކެވެ. އެހެނީ މައިންބަފައިންނަކީ އިންސާނުން
ޣީބަ ބުނުމުގައި ތިމާގެ އަގުހުރި ވަގުތުތައް ނަގާލާ މީހަކީ، އީމާން ކަމުގެ މީޒާނުގައި ބުރަދަނެއް ނެތް، ބަލިކަށި، މޮޔަޔަކަށް ނުނީ ނުވާނެއެވެ. އަދީ އޭނާ އެކުރަނީ ގެއްލުމާއި، ހަލާކު ހުރި ވިޔަފާރި އެކެވެ.
މިކަމުގެ ނުބައި ކަމާއި, މިކަމުގެ ސުންޕާކަން އެނގިހުރެ ޢީބަބުނާ ބަޔަކީ، ބަލިކަށި، ފިނޑި،ބައެއް ކަމުގައި ނޫނީ ނުވާނެއެވެ. އަދި އީމާންކަން ބަލިކަށި ވެފައިވާ ބައެއްގެ މެދުގައި މެނުވީ މިކަން ފެތުރިގެން ނުދާނެއެވެ. އެކަމަކީ މީސްތަކުންގެ
މިއަދު ދިވެހި މުޖުތަމަޢިން ބަލައިލި ކޮންމެ ދިމާލަކުންވެސް ފެންނަނީ ފާޙިޝްކަންކަމާއި މުންކަރާތްތަކެވެ. ބޮޑެތި ޖަރީމާތަކާއި ނުބައި ފާފަތަކެވެ. ދިވެހިވެށީގައި މިނުބައި އަޚްލާޤީ ބަލިމަޑުކަން ފަތުރަމުންދަނީ ފާޅުގައެވެ. އެންމެންގެ ކުރިމަތީގައި ﷲ ތަޢާލާ ހަރާމްކުރެއްވި
الحمد لله رب العالمين، والصلاة والسلام على أشرف الأنبياء والمرسلين، أما بعد : ޣީބަބުނުމަށް ދޭތެރެޖެއްސުން ނުވަތަ ކުޓުވުން ފަދަ ކިތަންމެ ތަފާތު ނަންތަކެއް ކީ ކަމުގައި ވީނަމަވެސް
އިސްލާމްދީނަކީ الله ތަޢާލާ މީސްތަކުން އުޅުމަށްޓަކައި ރުއްސަވާވޮޑިގަންނަވާ ގޮތެވެ. އިސްލާމްދީނުގައި ރިވެތިއަޚްލާޤަށް ވަރަށްބޮޑު އަހައްމިޔަތުކަމެއް ދެވިފައިވެއެވެ. ރަސޫލުން ފޮނުއްވުނީ މައިގަނޑު ދެ މަޤްޞަދަކައިގެންނެވެ. އެއީ ތައުޙީދަށް ގޮވާލުމަށާއި ނަފުސުތަކުގައި ރިވެތި އަޚްލާޤު އަށަގެންނެވުމަށެވެ. ރަސޫލު
ދީނީ ޢިލްމު މަތިވެރިވާ ބައެއް ސަބަބުތައް ފަހެ ޢިލްމުވެރިންނަކީ ނަބީ ބޭކަލުންގެ ވާރުތަވެރިންނެވެ. ނަބީ ބޭކަލުން ވާރުތަ މުދަލެއްގެ ގޮތުގައި ދީނާރެއް ދިރުހަމެއް ދޫނުކުރައްވައެވެ. އޭބޭކަލުން ދޫކުރެއްވީ ޢިލްމެވެ. އިސްވެ ދިޔަ ޙަދީޘުން ބަޔާންވެ
މިއީ ސުޢޫދީ ޢަރަބިއްޔާގެ މަޝްހޫރު ޢިލްމުވެރިއެއްކަމުގައިވާ ފަޟީލަތުއްޝައިޚް މުޙައްމަދު ޞާލިޙް އަލްމުނައްޖިދު حفظه الله ގެ ރިސާލާއެއްކަމަށްވާ أربعون نصيحة لإصلاح البيوت ގެ ތަރުޖަމާއެވެ.
