“އޭނާގެ މަންމަ ހުންނަނީ އެއް ލޮލެވެ. އޭނާ މަންމަ ދެކެ ވަރަށް ރުޅިއާދެއެވެ. މަންމައަކީ އޭނާގެ ޙަޔާތުގައި ޖެހިފައިވާ ލަދުވެތިކަމުގެ ލައްގަނޑެކެވެ. ޢާއިލާގެ ޚަރަދު ބަރަދު ބެލެހެއްޓުމަށްޓަކައި މަންމަ ކުރާ ކަމަކީ މީހުންނަށް ކައްކައި
ޢުމަރު ބިން ޢަބްދުލްޢަޒީޒުގެ އަނބިކަނބަލުން އެއްދުވަހަކު ޢުމަރު ބިން ޢަބްދުލްޢަޒީޒު ނަމާދުކުރައްވަން ހުންނަވާތަނަށް ވަދެވަޑައިގެން އިރު އެކަލޭގެފާނު މޫނުފުޅުމަތީގައި ދެއަތްޕުޅު އަޅުއްވައިގެން ހުންނަވައި ގިސްލާ ހާލު ކީރިތިކުރައްވަމުން ދަނީއެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ ކޯތާފަތްމަތީގައި ކަރުނަތިކިތައް ހިނގަހިނގާ
އިބްނު ޢުމަރު ރަޟިޔަﷲ ޢަންހު، ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ކިބައިން ރިވާ ކުރެއްވިއެވެ. ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. “انْطَلَقَ ثَلاثَةُ رَهْطٍ مِمَّنْ كَانَ قَبْلَكُمْ حَتَّى أَوَوْا الْمَبِيتَ
އުމުރުން އެންމެ 8 އަހަރުގެ ކުޑަކުއްޖެކެވެ.އިލްމު އުނގެނުމަށްޓަކައި މިކުއްޖާ އަމިއްލަ ވަޒަން ދޫކޮށް މަދީނާއަށް ދިއުމަށްޓަކައި ދަތުރުފެށިއެވެ. މި ކުއްޖާއަށް މަދީނާއަށް އާދެވުމުން އަވަސްވެގަތީ އިމާމް މާލިކުގެފާނުގެ އަރިހަށް ދިއުމަށެވެ. އިމާމް މާލިކު އެކަލޭނގެފާނުގެ
ޢިލްމުވެރިޔަކު އުޅުއްވިއެވެ. ކިޔަވައިދެއްވަނީ އިސްލާމީ ޢަޤީދާއެވެ. އޭނާގެ ދަރިވަރުންނަށް لا إله إلا اللهގެ މާނަ ޝަރަޙަކުރައްވައި މިކަލިމައިގެ މަތީގައި ތަރުބިއްޔަތު ކުރައްވަމުން ގެންދެވިއެވެ. ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ އިތުރު އެކަލޭގެފާނުންގެ އަޞްޙާބުބޭކަލުންނަށް
الحمد لله رب العالمين. والصلاة والسلام على أشرف الأنبياء والمرسلين. أما بعد: މެއްސެއްގެ ސަބަބުން މީހަކު ސުވަރުގެ ވަންވާހަކަ އަޑުއެއްސެވީމުތޯއެވެ؟ ސަލްމާން ބިން ފާރިސީ ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުގެ ކިބައިން އެކަލޭގެފާނު
މާތް ﷲ ރުއްސުންލެއްވި ސަލްމާން ފާރިސީއާއި އަދި އަބުއްދަރުދާގެ ދެމެދުގައި އޮތް އަޚުވަންތަކަން އަބޫ ޖުހައިފާ ރިވާކުރެއްވިއެވެ. ރަސޫލާ މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ އަބުއްދަރުދާ އާއި އަދި ސަލްމާން އާއި ދެބޭކަލުން އަޚުކުރެއްވިއެވެ.
ޔޫރަޕު މީހަކު މުސްލިމެއްގެ އަރިހުން ސުވާލުކުރިއެވެ. ” ތިޔަބައިމީހުން ކާއިރު ސަމުސާ ބޭނުން ނުކުރަނީ ކީއްވެހެއްޔެވެ؟ ” މުސްލިމު މީހާގެ އޭގެ ޖަވާބުގައި ބުންޏެވެ. ” އަހަރެންގެ ސަމުސަލަކީ އަހަރެންގެ އަތާއި އަހަރެންގެ އިނގިލިތަކެވެ.
މީގެ އެތައް ޤަރުނެއްކުރިން އުޅުއްވި އިސްމާޢީލް ނަމަކަށް ކިޔުނު ބޭކަލެކެވެ. މި ބޭކަލަކީ އިމާމް މާލިކުގެ އަރިހުން ކިޔަވައި ވިދާޅުވެފައިވާ އިމާމް މާލިކުގެ ދަރިވަރެކެވެ. ޢިލްމުވެރި ބޭކަލެކެވެ. މިކަލޭގެފާނު ކައިވެނި ކުރެއްވުމަށްފަހު މާ ގިނަ
އެއްސަހަރެއްގައި ވަރަށް މުއްސަނދި ވިޔަފާރިވެރިއެއް އުޅުނެވެ. އޭނާއަކީ އޭނާއަށް ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ދެއްވި ނިޢުމަތްތަކަށް ޝުކުރު ނުކުރާ، ހިތްހަރު މީހެކެވެ. އެއްދުވަހެއްގެ ހަވީރުގެ ވަގުތެވެ. ވިޔަފާރިވެރިޔާގެ ގޭގެ ދޮރުގައި މީހަކު ޓަކިދިނެވެ. އަވަސް
އިމާމް ޤުރުތުބީއަކީ ކޮންބޭކަލެއް؟ އެކަލޭގެފާނަކީ އަންދަލުސް (މިހާރުގެ ފުރާންސާއި ސުޕޭން ހިސާބުގައި އޮތްރަށެއް) ގައި އުފަންވެ ވަޑައިގެން ބޭކަލެކެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ ފުރިހަމަ ނަންފުޅަކީ އަބޫ އަބްދުﷲ މުޙައްމަދު ބުން އަބީބަކުރު ބިން ފަރުހުލް އަންޞާރީ
މާތް ﷲ އެދެބައިކަލުންނަށް ރުއްސުންލެއްވި ޢަބްދު ﷲ ބުން ޢުމަރުގެ ކިބައިން ރިވާވެގެންވެއެވެ. އެކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. ސަލާމާއި ޞަލަވާތްލެއްވި ކީރިތި ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމް ޙަދީޘް ކުރައްވާތީ ތިމަން އަޑު އެއްސެވީމެވެ. ” ތިޔަބައިމީހުންގެ ކުރީގެ އުއްމަތެއްގެ މީހުންކުރެ ތިން މީހަކު އެއްދުވަހަކު ދަތުރަކު ނިކުތެވެ.
އެންމެފަހުން އިސްލާމްދީނުގެ ފުރިހަމަކަން އޭނާއަށް ވިސްނުމުން އޭނާ އިސްލާމްދީން ޚިޔާރުކޮށްފިއެވެ. ކޮންމެދުވަހަކުވެސް އިސްލާމްދީނާއި ބެހޭ އިތުރު މަޢުލޫމާތު ލިބޭތޯ މަސައްކަތް ކުރެއެވެ.
ކުޑަކުޑަ ޝަހަރެއްގައި ހުކުރު ދުވަހުގެ ޚުތުބާގައި ކަމެއްކުރަން ގަސްތުކުރާއިރު إن شاء الله (ﷲ ގެ އިރާދަފުޅުން) ކިއުމުގެ މުހިއްމުކަމާއި ބެހޭގޮތުން އަލިއެޅުއްވިއެވެ. އޭގެ ދުވަސްކޮޅެއް ފަހުން އެދުވަހުގެ ޙުތުބާ އަޑުއެހުމަށް ހުރި ޒުވާނަކު ގެރިއެއް ގަތުމަށް
އުމުރުން 70ގެ އަހަރުތައް ގުނަމުންދާ މުސްކުޅި ފިރިހެނެކެވެ. ބައްޔެއްގެ ސަބަބުން ކުޑަކަމު ދިޔުމުގައި ދަތިތަކެއް ތަހައްމަލު ކުރަމުންދާ މީހެކެވެ. މިބަލިން ލުޔެއް ލިބުމަށް އޮތް ހަމަ އެކަނި މަގަކީ އޮޕަރޭޝަން ކުރުން ކަމުގައި ޑޮކްޓަރުން
އެއްސަހަރެއްގައި ދިރި އުޅުނު ވަރަށް މުއްސަނދި ސާދާގަރެކެވެ. މުއްސަނދިކަމާއި މުދާވެރިކަމުގައި އަރާ ހުރި ބޭކަލެކެވެ. ސާދާގަރުގެ ހަތަރު އަނބިން ތިބެއެވެ. ހަތަރު އަނބިންގެ ތެރެއިން ސާދާގަރު އެންމެ ލޯބި ވަނީ ހަނގު އަނބި ދެކެއެވެ.
“އޭނާގެ މަންމަ ހުންނަނީ އެއް ލޮލެވެ. އޭނާ މަންމަ ދެކެ ވަރަށް ރުޅިއާދެއެވެ. މަންމައަކީ އޭނާގެ ޙަޔާތުގައި ޖެހިފައިވާ ލަދުވެތިކަމުގެ ލައްގަނޑެކެވެ. ޢާއިލާގެ ޚަރަދު ބަރަދު ބެލެހެއްޓުމަށްޓަކައި މަންމަ ކުރާ ކަމަކީ މީހުންނަށް ކައްކައި
ޢުމަރު ބިން ޢަބްދުލްޢަޒީޒުގެ އަނބިކަނބަލުން އެއްދުވަހަކު ޢުމަރު ބިން ޢަބްދުލްޢަޒީޒު ނަމާދުކުރައްވަން ހުންނަވާތަނަށް ވަދެވަޑައިގެން އިރު އެކަލޭގެފާނު މޫނުފުޅުމަތީގައި ދެއަތްޕުޅު އަޅުއްވައިގެން ހުންނަވައި ގިސްލާ ހާލު ކީރިތިކުރައްވަމުން ދަނީއެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ ކޯތާފަތްމަތީގައި ކަރުނަތިކިތައް ހިނގަހިނގާ
އިބްނު ޢުމަރު ރަޟިޔަﷲ ޢަންހު، ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ކިބައިން ރިވާ ކުރެއްވިއެވެ. ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. “انْطَلَقَ ثَلاثَةُ رَهْطٍ مِمَّنْ كَانَ قَبْلَكُمْ حَتَّى أَوَوْا الْمَبِيتَ
އުމުރުން އެންމެ 8 އަހަރުގެ ކުޑަކުއްޖެކެވެ.އިލްމު އުނގެނުމަށްޓަކައި މިކުއްޖާ އަމިއްލަ ވަޒަން ދޫކޮށް މަދީނާއަށް ދިއުމަށްޓަކައި ދަތުރުފެށިއެވެ. މި ކުއްޖާއަށް މަދީނާއަށް އާދެވުމުން އަވަސްވެގަތީ އިމާމް މާލިކުގެފާނުގެ އަރިހަށް ދިއުމަށެވެ. އިމާމް މާލިކު އެކަލޭނގެފާނުގެ
ޢިލްމުވެރިޔަކު އުޅުއްވިއެވެ. ކިޔަވައިދެއްވަނީ އިސްލާމީ ޢަޤީދާއެވެ. އޭނާގެ ދަރިވަރުންނަށް لا إله إلا اللهގެ މާނަ ޝަރަޙަކުރައްވައި މިކަލިމައިގެ މަތީގައި ތަރުބިއްޔަތު ކުރައްވަމުން ގެންދެވިއެވެ. ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ އިތުރު އެކަލޭގެފާނުންގެ އަޞްޙާބުބޭކަލުންނަށް
الحمد لله رب العالمين. والصلاة والسلام على أشرف الأنبياء والمرسلين. أما بعد: މެއްސެއްގެ ސަބަބުން މީހަކު ސުވަރުގެ ވަންވާހަކަ އަޑުއެއްސެވީމުތޯއެވެ؟ ސަލްމާން ބިން ފާރިސީ ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުގެ ކިބައިން އެކަލޭގެފާނު
މާތް ﷲ ރުއްސުންލެއްވި ސަލްމާން ފާރިސީއާއި އަދި އަބުއްދަރުދާގެ ދެމެދުގައި އޮތް އަޚުވަންތަކަން އަބޫ ޖުހައިފާ ރިވާކުރެއްވިއެވެ. ރަސޫލާ މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ އަބުއްދަރުދާ އާއި އަދި ސަލްމާން އާއި ދެބޭކަލުން އަޚުކުރެއްވިއެވެ.
ޔޫރަޕު މީހަކު މުސްލިމެއްގެ އަރިހުން ސުވާލުކުރިއެވެ. ” ތިޔަބައިމީހުން ކާއިރު ސަމުސާ ބޭނުން ނުކުރަނީ ކީއްވެހެއްޔެވެ؟ ” މުސްލިމު މީހާގެ އޭގެ ޖަވާބުގައި ބުންޏެވެ. ” އަހަރެންގެ ސަމުސަލަކީ އަހަރެންގެ އަތާއި އަހަރެންގެ އިނގިލިތަކެވެ.
މީގެ އެތައް ޤަރުނެއްކުރިން އުޅުއްވި އިސްމާޢީލް ނަމަކަށް ކިޔުނު ބޭކަލެކެވެ. މި ބޭކަލަކީ އިމާމް މާލިކުގެ އަރިހުން ކިޔަވައި ވިދާޅުވެފައިވާ އިމާމް މާލިކުގެ ދަރިވަރެކެވެ. ޢިލްމުވެރި ބޭކަލެކެވެ. މިކަލޭގެފާނު ކައިވެނި ކުރެއްވުމަށްފަހު މާ ގިނަ
އެއްސަހަރެއްގައި ވަރަށް މުއްސަނދި ވިޔަފާރިވެރިއެއް އުޅުނެވެ. އޭނާއަކީ އޭނާއަށް ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ދެއްވި ނިޢުމަތްތަކަށް ޝުކުރު ނުކުރާ، ހިތްހަރު މީހެކެވެ. އެއްދުވަހެއްގެ ހަވީރުގެ ވަގުތެވެ. ވިޔަފާރިވެރިޔާގެ ގޭގެ ދޮރުގައި މީހަކު ޓަކިދިނެވެ. އަވަސް
އިމާމް ޤުރުތުބީއަކީ ކޮންބޭކަލެއް؟ އެކަލޭގެފާނަކީ އަންދަލުސް (މިހާރުގެ ފުރާންސާއި ސުޕޭން ހިސާބުގައި އޮތްރަށެއް) ގައި އުފަންވެ ވަޑައިގެން ބޭކަލެކެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ ފުރިހަމަ ނަންފުޅަކީ އަބޫ އަބްދުﷲ މުޙައްމަދު ބުން އަބީބަކުރު ބިން ފަރުހުލް އަންޞާރީ
މާތް ﷲ އެދެބައިކަލުންނަށް ރުއްސުންލެއްވި ޢަބްދު ﷲ ބުން ޢުމަރުގެ ކިބައިން ރިވާވެގެންވެއެވެ. އެކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. ސަލާމާއި ޞަލަވާތްލެއްވި ކީރިތި ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމް ޙަދީޘް ކުރައްވާތީ ތިމަން އަޑު އެއްސެވީމެވެ. ” ތިޔަބައިމީހުންގެ ކުރީގެ އުއްމަތެއްގެ މީހުންކުރެ ތިން މީހަކު އެއްދުވަހަކު ދަތުރަކު ނިކުތެވެ.
އެންމެފަހުން އިސްލާމްދީނުގެ ފުރިހަމަކަން އޭނާއަށް ވިސްނުމުން އޭނާ އިސްލާމްދީން ޚިޔާރުކޮށްފިއެވެ. ކޮންމެދުވަހަކުވެސް އިސްލާމްދީނާއި ބެހޭ އިތުރު މަޢުލޫމާތު ލިބޭތޯ މަސައްކަތް ކުރެއެވެ.
ކުޑަކުޑަ ޝަހަރެއްގައި ހުކުރު ދުވަހުގެ ޚުތުބާގައި ކަމެއްކުރަން ގަސްތުކުރާއިރު إن شاء الله (ﷲ ގެ އިރާދަފުޅުން) ކިއުމުގެ މުހިއްމުކަމާއި ބެހޭގޮތުން އަލިއެޅުއްވިއެވެ. އޭގެ ދުވަސްކޮޅެއް ފަހުން އެދުވަހުގެ ޙުތުބާ އަޑުއެހުމަށް ހުރި ޒުވާނަކު ގެރިއެއް ގަތުމަށް
އުމުރުން 70ގެ އަހަރުތައް ގުނަމުންދާ މުސްކުޅި ފިރިހެނެކެވެ. ބައްޔެއްގެ ސަބަބުން ކުޑަކަމު ދިޔުމުގައި ދަތިތަކެއް ތަހައްމަލު ކުރަމުންދާ މީހެކެވެ. މިބަލިން ލުޔެއް ލިބުމަށް އޮތް ހަމަ އެކަނި މަގަކީ އޮޕަރޭޝަން ކުރުން ކަމުގައި ޑޮކްޓަރުން
އެއްސަހަރެއްގައި ދިރި އުޅުނު ވަރަށް މުއްސަނދި ސާދާގަރެކެވެ. މުއްސަނދިކަމާއި މުދާވެރިކަމުގައި އަރާ ހުރި ބޭކަލެކެވެ. ސާދާގަރުގެ ހަތަރު އަނބިން ތިބެއެވެ. ހަތަރު އަނބިންގެ ތެރެއިން ސާދާގަރު އެންމެ ލޯބި ވަނީ ހަނގު އަނބި ދެކެއެވެ.
