މިއީ ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމައާއި އެކަލޭގެފާނުގެ އަޞްޙާބުން ކަމުގައިވި މުހާޖިރުންނާއި އަންޞާރުން ދިރިއުޅުއްވި ބިމެވެ.
ތިމަންކަލޭގެފާނާގެން އިސްރާކުރެވުނު ރޭގައި ތިމަންކަލޭގެފާނާ އިބްރާހީމްގެފާނު ބައްދަލުވެވަޑައިގަތެވެ. އެ ހިނދު އިބްރާހީމްގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. އޭ މުޙައްމަދެވެ! ތިމަންކަލޭގެފާނުންގެ ފަރާތްޕުޅުން ކަލޭގެފާނުގެ އުއްމަތަށް ސަލާމް ދަންނަވާ ދެއްވާށެވެ.
މަދީނާގައި ދިރިއުޅުމާ ގުޅުންހުރި އަދަބުތަކެއްވޭ
ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ ވަނީ އިރު އޭގެ މައްޗަށް އެރި ކޮންމެ އެއްޗަކަށްވުރެ (އެބަހީ؛ ދުނިޔެއާއި ދުނިޔޭގައި ވާހާ އެއްޗަކަށްވުރެ) އެކަލޭގެފާނުގެ އަރިހުގައި މި ހަތަރު ކަލިމައިގެ ލޮބުވެތިކަން ބޮޑުވެގެންވާކަމުގެ ޚަބަރު ދެއްވާފައެވެ.
މަދީނާގައި ދިރިއުޅުމާ ގުޅުންހުރި އަދަބުތައް
މަސްޖިދުލް ޤުބާއަކީ މި މަދީނާ އަށް ލިބިގެންވާ އަނެއް މަތިވެރިކަމެވެ. އެއީ އެންމެ ފުރަތަމަ ދުވަހުން ފެށިގެން ތަޤްވާގެ މަތީގައި ބިނާކުރެވިފައިވާ މިސްކިތެވެ.
ނަމާދުގެ ޘަވާބު ގިނަވެ އިތުރުވެގެން ދާނެކަމަށް އައިސްފައިވަނީ ހަމައެކަނި ފަރުޟުނަމާދުތަކެއްނޫނެވެ. ނުވަތަ ސުންނަތްނަމާދު އެކަންޏެއްވެސް ނޫނެވެ.
ފަހެ، ހަމަކަށަވަރުން ޢިއްޒަތްވަންތަ ﷲ ވަނީ މަތިވެރިވެގެންވާ މަތިވެރިކުރެއްވުމަކުން ހަތަރު ކަލިމައެއް ޚާއްޞަކުރައްވާފައެވެ. އަދި އެކަލިމަތަކުގެ ހައިބަތު ބަޔާންކުރައްވާފައެވެ. އަދި އެކަލިމަތަކުގެ ޤަދަރު އުފުއްލަވާފައެވެ. އަދި އެކަލިމަތަކުގެ މަތިވެރި މަޤާމު ބަޔާންކުރައްވާފައެވެ.
ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلمއަޅުގަނޑުމެންނަށް ޚަބަރު ދެއްވާފައިވާ ގޮތުގައި މީސްތަކުންގެ ދެމެދު އިޞްލާހުކުރުމަކީ، ސުންނަތް ނަމާދުކުރުމާއި، ސުންނަތް ރޯދަ ހިފުމާއި، ހެޔޮކަމުގެ ގޮތުން ކުރެވޭ ޞަދަޤާތާއި މިކަންކަމަށްވުރެ މާތްކަމެކެވެ.
މައިންބަފައިންނަކީ އެބައިމީހުންގެ ދަރިންނަށް ނުހަނު ހެޔޮއެދޭ ބައެކެވެ.
މުސްލިމުންގެ މައްޗަށް ވާޖިބު ވެގެންވަނީ ކުޅިވަރާއި ސަކަރާތްޖެހުން ދޫކޮށްލުމެވެ. އަދި ﷲ ޢައްޒަ ވަ ޖައްލަ އަށް އަޅުކަންކުރުމަށް ކުރިމަތިލުމެވެ.
ސުވާލު: ފިރިމީހާގެ ނަމުން ގޮވުމަކީ އަނބިމީހާއަށް ހުއްދަވެގެންވާ ކަމެއްތޯ ބުނެދެވިދާނެހެއްޔެވެ؟ ޖަވާބު: ހުރިހާ ޙަމްދެއްވަނީ ﷲ އަށެވެ. ފިރިމީހާގެ ނަމުން އަނބިމީހާ އޭނާއަށް ގޮވުމަކީ މައްސަލައެއް އޮތްކަމެއް ނޫނެވެ. އެކަން މަނާކުރާނޭ ދަލީލެއް ނެތެވެ.
الحمد لله رب العالمين. والصلاة و السلام على أشرف الأنبياء و المرسلين. أما بعد “ފަހެ ޙައްޤު އެނގި ބަޔާންވެއްޖެމީހާއަށް ހައްޤަށް ރުޖޫޢަވުން ވާޖިބުވެގެންވެއެވެ. އަދި ބާތިލުގައި ހިފަހައްޓައި ބާތިލުގެ
الحمد لله رب العالمين. والصلاة و السلام على أشرف الأنبياء و المرسلين. أما بعد “އެންމެހާ ލޮބުވެތި މުސްލިމު އަޚުންނާއި އުޚުތުންނޭވެ. ﷲ ސުބުހާނަހޫ ވަތަޢާލާއަށް ތަޤުވާވެރިވެލައްވާށެވެ. ހަމަކަށަވަރުން އެންމެ
އެންމެ ހެޔޮ ނަޞީޙަތްދޭނެ ބަޔަކީ މައިންބަފައިންނެވެ. އަދި އެންމެބޮޑަށް ދަރިންނަށް އަޅާލާ އޯގާތެރިވެ ހަމްދަރުދީވާނެ ބަޔަކީވެސް އެބައިމީހުންނެވެ.
الحمد لله رب العالمين، الصلاة و السلام على أشرف الأنبياء و المرسلين. أما بعد. އެންމެ ބޮޑުވެގެންވާ ދުވަހަކީ ޙިސާބު ބައްލަވާނެ ޤިޔާމަތްދުވަސް ކަމާމެދު ޝައްކެއްނެތެވެ. ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި
މިއީ ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމައާއި އެކަލޭގެފާނުގެ އަޞްޙާބުން ކަމުގައިވި މުހާޖިރުންނާއި އަންޞާރުން ދިރިއުޅުއްވި ބިމެވެ.
ތިމަންކަލޭގެފާނާގެން އިސްރާކުރެވުނު ރޭގައި ތިމަންކަލޭގެފާނާ އިބްރާހީމްގެފާނު ބައްދަލުވެވަޑައިގަތެވެ. އެ ހިނދު އިބްރާހީމްގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. އޭ މުޙައްމަދެވެ! ތިމަންކަލޭގެފާނުންގެ ފަރާތްޕުޅުން ކަލޭގެފާނުގެ އުއްމަތަށް ސަލާމް ދަންނަވާ ދެއްވާށެވެ.
މަދީނާގައި ދިރިއުޅުމާ ގުޅުންހުރި އަދަބުތަކެއްވޭ
ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ ވަނީ އިރު އޭގެ މައްޗަށް އެރި ކޮންމެ އެއްޗަކަށްވުރެ (އެބަހީ؛ ދުނިޔެއާއި ދުނިޔޭގައި ވާހާ އެއްޗަކަށްވުރެ) އެކަލޭގެފާނުގެ އަރިހުގައި މި ހަތަރު ކަލިމައިގެ ލޮބުވެތިކަން ބޮޑުވެގެންވާކަމުގެ ޚަބަރު ދެއްވާފައެވެ.
މަދީނާގައި ދިރިއުޅުމާ ގުޅުންހުރި އަދަބުތައް
މަސްޖިދުލް ޤުބާއަކީ މި މަދީނާ އަށް ލިބިގެންވާ އަނެއް މަތިވެރިކަމެވެ. އެއީ އެންމެ ފުރަތަމަ ދުވަހުން ފެށިގެން ތަޤްވާގެ މަތީގައި ބިނާކުރެވިފައިވާ މިސްކިތެވެ.
ނަމާދުގެ ޘަވާބު ގިނަވެ އިތުރުވެގެން ދާނެކަމަށް އައިސްފައިވަނީ ހަމައެކަނި ފަރުޟުނަމާދުތަކެއްނޫނެވެ. ނުވަތަ ސުންނަތްނަމާދު އެކަންޏެއްވެސް ނޫނެވެ.
ފަހެ، ހަމަކަށަވަރުން ޢިއްޒަތްވަންތަ ﷲ ވަނީ މަތިވެރިވެގެންވާ މަތިވެރިކުރެއްވުމަކުން ހަތަރު ކަލިމައެއް ޚާއްޞަކުރައްވާފައެވެ. އަދި އެކަލިމަތަކުގެ ހައިބަތު ބަޔާންކުރައްވާފައެވެ. އަދި އެކަލިމަތަކުގެ ޤަދަރު އުފުއްލަވާފައެވެ. އަދި އެކަލިމަތަކުގެ މަތިވެރި މަޤާމު ބަޔާންކުރައްވާފައެވެ.
ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلمއަޅުގަނޑުމެންނަށް ޚަބަރު ދެއްވާފައިވާ ގޮތުގައި މީސްތަކުންގެ ދެމެދު އިޞްލާހުކުރުމަކީ، ސުންނަތް ނަމާދުކުރުމާއި، ސުންނަތް ރޯދަ ހިފުމާއި، ހެޔޮކަމުގެ ގޮތުން ކުރެވޭ ޞަދަޤާތާއި މިކަންކަމަށްވުރެ މާތްކަމެކެވެ.
މައިންބަފައިންނަކީ އެބައިމީހުންގެ ދަރިންނަށް ނުހަނު ހެޔޮއެދޭ ބައެކެވެ.
މުސްލިމުންގެ މައްޗަށް ވާޖިބު ވެގެންވަނީ ކުޅިވަރާއި ސަކަރާތްޖެހުން ދޫކޮށްލުމެވެ. އަދި ﷲ ޢައްޒަ ވަ ޖައްލަ އަށް އަޅުކަންކުރުމަށް ކުރިމަތިލުމެވެ.
ސުވާލު: ފިރިމީހާގެ ނަމުން ގޮވުމަކީ އަނބިމީހާއަށް ހުއްދަވެގެންވާ ކަމެއްތޯ ބުނެދެވިދާނެހެއްޔެވެ؟ ޖަވާބު: ހުރިހާ ޙަމްދެއްވަނީ ﷲ އަށެވެ. ފިރިމީހާގެ ނަމުން އަނބިމީހާ އޭނާއަށް ގޮވުމަކީ މައްސަލައެއް އޮތްކަމެއް ނޫނެވެ. އެކަން މަނާކުރާނޭ ދަލީލެއް ނެތެވެ.
الحمد لله رب العالمين. والصلاة و السلام على أشرف الأنبياء و المرسلين. أما بعد “ފަހެ ޙައްޤު އެނގި ބަޔާންވެއްޖެމީހާއަށް ހައްޤަށް ރުޖޫޢަވުން ވާޖިބުވެގެންވެއެވެ. އަދި ބާތިލުގައި ހިފަހައްޓައި ބާތިލުގެ
الحمد لله رب العالمين. والصلاة و السلام على أشرف الأنبياء و المرسلين. أما بعد “އެންމެހާ ލޮބުވެތި މުސްލިމު އަޚުންނާއި އުޚުތުންނޭވެ. ﷲ ސުބުހާނަހޫ ވަތަޢާލާއަށް ތަޤުވާވެރިވެލައްވާށެވެ. ހަމަކަށަވަރުން އެންމެ
އެންމެ ހެޔޮ ނަޞީޙަތްދޭނެ ބަޔަކީ މައިންބަފައިންނެވެ. އަދި އެންމެބޮޑަށް ދަރިންނަށް އަޅާލާ އޯގާތެރިވެ ހަމްދަރުދީވާނެ ބަޔަކީވެސް އެބައިމީހުންނެވެ.
الحمد لله رب العالمين، الصلاة و السلام على أشرف الأنبياء و المرسلين. أما بعد. އެންމެ ބޮޑުވެގެންވާ ދުވަހަކީ ޙިސާބު ބައްލަވާނެ ޤިޔާމަތްދުވަސް ކަމާމެދު ޝައްކެއްނެތެވެ. ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި
