މަބްރޫރު ޙައްޖާ ބެހޭގޮތުން ޢިލްމުވެރިން ވިދާޅުވެފައިވާ ބަސްފުޅުތަކުގެ ޚުލާޞާއަކީ: އެއީ އެ ޙައްޖެއްގައި ފާފަކުރުމެއް ނުވަތަ އުރެދުމެއް ނުވާ ޙައްޖެވެ.
ޢަރަފާތް ދުވަހަކީ އެތަކެއް ޚާއްޞަކަމަކާއި މާތްކަމެއް ލިބިގެންވާ ދުވަހެއް
މިފަދަ މަތިވެރި ދުވަސްތަކެއްގައި ކުރެވޭނެ ޞާލިޙު ޢަމަލުތަކުގެ ތެރޭގައި ﷲ ހަނދުމަކުރުމާއި ތަކްބީރު ކިޔުމާއި ތަހްލީލު ކިޔުމާއި (އެބަހީ: لا إله إلا الله ކިޔުމާއި) ތަސްބީޙަ ކިޔުމާއި ޙަމްދުކުރުން ހިމެނެއެވެ.
* ޢަރަފާތު ދުވަހަކީ ކޮންމެ އަހަރަކުވެސް ޙައްޖުމަހުގެ ނުވަވަނަ ދުވަހެވެ.
ބަދަލުގައި ޙައްޖު އަދި ޢުމުރާ ޞައްޙަވާނީ އެކަން ކުރުމުގައި ދެ ޝަރުޠެއް ފުރިހަމަ ވުމުންނެވެ.
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. ހަނދު ބެލުމުގެ ސަބަބުން ރަމަޟާން މަސް ފެށުމާއި ނިންމުމުގައި އެކި ޤައުމުތައް ތަފާތުވާ ފަދައިން، ޙައްޖުމަސް ފެށުމުގައިވެސް އެކި
ޙައްޖުވުމަށްޓަކައި އިސްލާމީ ބޭންކެއްގައި ފައިސާ އެއްކުރަމުންދާ މީހަކު، އެފައިސާއިން ޒަކާތް ނެރުން ވާޖިބުވާނެ ހެއްޔެވެ؟
މައްޔިތާގެ މަތިން ޙައްޖާއި ޢުމްރާ އަދާކުރުމަކީ އެންމެ ހެޔޮވެގެންވާ އެއް ޢަމަލެވެ. އޭގެ ސަބަބުން މަރުވެފައިވާ މުސްލިމު އަޅާއަށް ނުހަނު ފައިދާ ކުރާނެއެވެ. މިކަމާ ބެހޭގޮތުން ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އާ
ޙައްޖު އަދާކުރުމަށްވުރެ ދަރަނި އަދާކުރުމުގެ މުހިންމުކަން ބޮޑެވެ. ޙައްޖުކުރުމަށް ހޭދަކޮށްލާ ރިޔާލަކޮޅުވެސް ދަރަނިއަދާކުރުމަށް ހޭދަކުރުން މާ ހެޔޮކަންބޮޑެވެ.
ޝައިޚް އިބްނު ޢުޘައިމީންއާ ސުވާލު ކުރެވުނެވެ. އެކި ޤައުމުތަކުގައި ހަނދުއެރުމުގައި ތަފާތުވުމުން ޢަރަފާތް ދުވަސް ތަފާތުވެއްޖެނަމަ އެދުވަހުގެ ރޯދަ ހިފާނީ ކިހިނެތް ހެއްޔެވެ؟ އަހަރެމެންގެ ޤައުމާއި އެއްގޮތަށް ހެއްޔެވެ؟ ނުވަތަ ދެޙަރަމަށް (އެބަހީ: މައްކާއާއި މަދީނާއަށް) ތަބާވާނީ ހެއްޔެވެ؟
ހަދްޔުގެ ގޮތުގައި ކަތިލާ ޖަނަވާރަކީ ވަކި ޢުމުރެއްގެ އެއްޗަކަށް ވާންޖެހޭ ހެއްޔެވެ؟ އަދި ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ (فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ) [البقرة 196] މިއާޔަތުގެ މާނައަކީ ކޮބާ ހެއްޔެވެ؟ الحمد لله ޝަރުޢީ
ޢުމްރާގެ ޝަރުޠުތައް، ރުކުންތައް، ވާޖިބުތައް އަދި ސުންނަތްތައް
ޙައްޖާއި ޢުމްރާގެ މާތްކަން ބަޔާންކުރައްވާ ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘްކުރައްވާފައިވާ ޙަދީޘްތަކެއްވެއެވެ.
ޞަފާއާއި މަރުވާއާދެމެދު ސަޢުޔުކުރިއިރު އަޅުގަނޑުހީކުރީ އެއްބުރަކީ ޞަފާއިން ފަށައިގެން އަނެއްކާވެސް ޞަފާއަށް އާދެވުންކަމުގައެވެ. އެހެންވީމާ، ދެން އަޅުގަނޑު ޢަމަލުކުރަން ޖެހޭނީ ކިހިނެތް ހެއްޔެވެ؟ ތިބާއަށް ތިޔަވަނީ އިތުރަށް ކުރެވިފައެވެ. ތިޔަ ޖެހުނީ
الحمد لله رب العالمين. الصلاة و السلام على نبينا محمد و آله صحبه أجمعبن. أما بعد : ޢަރަފާތްދުވަހަކީ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އެންމެ މާތްކުރެއްވި ދުވަސްތަކުގެ ތެރެއިން
އައްޝައިޚް މުޙައްމަދު ބުން ޞާލިޙް އަލްޢުޘައިމީން – رحمه الله – އަށް ސުވާލު ދެންނެވުނެވެ: ޙައްޖު ދުވަސް ހުކުރު ދުވަހަކަށް ވުމުން އެދުވަސް މާތް ވެގެންވާކަމަށް ނަބިއްޔާ – صلى الله عليه
މަބްރޫރު ޙައްޖާ ބެހޭގޮތުން ޢިލްމުވެރިން ވިދާޅުވެފައިވާ ބަސްފުޅުތަކުގެ ޚުލާޞާއަކީ: އެއީ އެ ޙައްޖެއްގައި ފާފަކުރުމެއް ނުވަތަ އުރެދުމެއް ނުވާ ޙައްޖެވެ.
ޢަރަފާތް ދުވަހަކީ އެތަކެއް ޚާއްޞަކަމަކާއި މާތްކަމެއް ލިބިގެންވާ ދުވަހެއް
މިފަދަ މަތިވެރި ދުވަސްތަކެއްގައި ކުރެވޭނެ ޞާލިޙު ޢަމަލުތަކުގެ ތެރޭގައި ﷲ ހަނދުމަކުރުމާއި ތަކްބީރު ކިޔުމާއި ތަހްލީލު ކިޔުމާއި (އެބަހީ: لا إله إلا الله ކިޔުމާއި) ތަސްބީޙަ ކިޔުމާއި ޙަމްދުކުރުން ހިމެނެއެވެ.
* ޢަރަފާތު ދުވަހަކީ ކޮންމެ އަހަރަކުވެސް ޙައްޖުމަހުގެ ނުވަވަނަ ދުވަހެވެ.
ބަދަލުގައި ޙައްޖު އަދި ޢުމުރާ ޞައްޙަވާނީ އެކަން ކުރުމުގައި ދެ ޝަރުޠެއް ފުރިހަމަ ވުމުންނެވެ.
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. ހަނދު ބެލުމުގެ ސަބަބުން ރަމަޟާން މަސް ފެށުމާއި ނިންމުމުގައި އެކި ޤައުމުތައް ތަފާތުވާ ފަދައިން، ޙައްޖުމަސް ފެށުމުގައިވެސް އެކި
ޙައްޖުވުމަށްޓަކައި އިސްލާމީ ބޭންކެއްގައި ފައިސާ އެއްކުރަމުންދާ މީހަކު، އެފައިސާއިން ޒަކާތް ނެރުން ވާޖިބުވާނެ ހެއްޔެވެ؟
މައްޔިތާގެ މަތިން ޙައްޖާއި ޢުމްރާ އަދާކުރުމަކީ އެންމެ ހެޔޮވެގެންވާ އެއް ޢަމަލެވެ. އޭގެ ސަބަބުން މަރުވެފައިވާ މުސްލިމު އަޅާއަށް ނުހަނު ފައިދާ ކުރާނެއެވެ. މިކަމާ ބެހޭގޮތުން ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އާ
ޙައްޖު އަދާކުރުމަށްވުރެ ދަރަނި އަދާކުރުމުގެ މުހިންމުކަން ބޮޑެވެ. ޙައްޖުކުރުމަށް ހޭދަކޮށްލާ ރިޔާލަކޮޅުވެސް ދަރަނިއަދާކުރުމަށް ހޭދަކުރުން މާ ހެޔޮކަންބޮޑެވެ.
ޝައިޚް އިބްނު ޢުޘައިމީންއާ ސުވާލު ކުރެވުނެވެ. އެކި ޤައުމުތަކުގައި ހަނދުއެރުމުގައި ތަފާތުވުމުން ޢަރަފާތް ދުވަސް ތަފާތުވެއްޖެނަމަ އެދުވަހުގެ ރޯދަ ހިފާނީ ކިހިނެތް ހެއްޔެވެ؟ އަހަރެމެންގެ ޤައުމާއި އެއްގޮތަށް ހެއްޔެވެ؟ ނުވަތަ ދެޙަރަމަށް (އެބަހީ: މައްކާއާއި މަދީނާއަށް) ތަބާވާނީ ހެއްޔެވެ؟
ހަދްޔުގެ ގޮތުގައި ކަތިލާ ޖަނަވާރަކީ ވަކި ޢުމުރެއްގެ އެއްޗަކަށް ވާންޖެހޭ ހެއްޔެވެ؟ އަދި ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ (فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ) [البقرة 196] މިއާޔަތުގެ މާނައަކީ ކޮބާ ހެއްޔެވެ؟ الحمد لله ޝަރުޢީ
ޢުމްރާގެ ޝަރުޠުތައް، ރުކުންތައް، ވާޖިބުތައް އަދި ސުންނަތްތައް
ޙައްޖާއި ޢުމްރާގެ މާތްކަން ބަޔާންކުރައްވާ ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘްކުރައްވާފައިވާ ޙަދީޘްތަކެއްވެއެވެ.
ޞަފާއާއި މަރުވާއާދެމެދު ސަޢުޔުކުރިއިރު އަޅުގަނޑުހީކުރީ އެއްބުރަކީ ޞަފާއިން ފަށައިގެން އަނެއްކާވެސް ޞަފާއަށް އާދެވުންކަމުގައެވެ. އެހެންވީމާ، ދެން އަޅުގަނޑު ޢަމަލުކުރަން ޖެހޭނީ ކިހިނެތް ހެއްޔެވެ؟ ތިބާއަށް ތިޔަވަނީ އިތުރަށް ކުރެވިފައެވެ. ތިޔަ ޖެހުނީ
الحمد لله رب العالمين. الصلاة و السلام على نبينا محمد و آله صحبه أجمعبن. أما بعد : ޢަރަފާތްދުވަހަކީ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އެންމެ މާތްކުރެއްވި ދުވަސްތަކުގެ ތެރެއިން
އައްޝައިޚް މުޙައްމަދު ބުން ޞާލިޙް އަލްޢުޘައިމީން – رحمه الله – އަށް ސުވާލު ދެންނެވުނެވެ: ޙައްޖު ދުވަސް ހުކުރު ދުވަހަކަށް ވުމުން އެދުވަސް މާތް ވެގެންވާކަމަށް ނަބިއްޔާ – صلى الله عليه
