[vstrsnln_info]

މި ވެބްސައިޓުގައިވާ ލިޔުންތައް ނަކަލު ކުރާނަމަ މި ވެބްސައިޓަށާއި ލިޔުންތެރިއާއަށް ހަވާލާދެއްވާ!

މި ވެބްސައިޓުގައިވާ ލިޔުންތައް ނަކަލު ކުރާނަމަ މި ވެބްސައިޓަށާއި ލިޔުންތެރިއާއަށް ހަވާލާދެއްވާ!

ތަދުވީނުއް ސުންނާ

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ 61

ދެވަނައީ: ސުންނަތް ރައްކާކޮށް އުންމަތަށް ފޯރުކޮށްދެއްވުމަށްޓަކައި ޞަޙާބީ ބޭކަލުން رضي الله عنهم ކުރެއްވި މަސައްކަތްޕުޅު

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ 60

“ތަދްވީނު” ކުރުމަކީ: ވިއްސިވިހާލެވިފައިވާ އެއްޗެއް އެއްކުރުމެވެ. އެގޮތުން ދީވާނެއްގައި ނުވަތަ ފޮތެއްގެ ޞުޙުފުތަކެއް އެއްކުރުމަށް ތަދްވީނޭ ކިޔައެވެ.

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ 58

މި ބައިގައި އަޅުގަނޑުވާނީ އަބޫބަކުރު އަލްޚަތީބު (އަވަހާރަވީ 463 ހ) މިފޮތުގައި ގެނެސްފައިވާ ފުރަތަމަ ތިން ބައިގެ ތަޙުލީލުން ފުއްދާލާފައެވެ.

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ 57

މިޤިސްމުގެ ތިންވަނަ ފަޞްލާމެދު ދަންނައެވެ. ފޮތުގެ މުއައްލިފު އެބައި ޚާއްޞަކުރައްވާފައިވަނީ އެކަމާބެހޭގޮތުން ތާބިޢީބޭކަލުންގެ އަރިހުން އައިސްފައިވާ ރިވާޔަތްތައް ބަޔާންކުރެއްވުމަށެވެ. އެކަލޭގެފާނުވަނީ ތާބިޢީންގެ އިމާމުވެރި ބޭކަލުންނާއި އިސް ބޭކަލުން ޙަދީޘް ލިޔުއްވިކަމަށާއި އެބޭކަލުންގެ ދަރިވަރުންނަށް އެކަމަށް

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ 56

އަދި އެޤިސްމުގެ ދެވަނަ ފަޞްލުގެ ސުރުޚީގައި ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. “ޞަހާބީ ބޭކަލުންގެ ތެރެއިން ޢިލްމު ލިޔުއްވިކަމަށް އެނގެން އޮތް ބޭކަލުންނާއި އެކަންކުރުމަށް އަމުރުކުރެއްވި ބޭކަލުން” މިއެވެ. މިފަޞްލުގައި އެބޭކަލުންގެ އަރިހުން ވަރަށް ގިނަ ރިވާޔަތްތައް ގެންނަވާފައިވެއެވެ.

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ 55

އަދި ތިންވަނަ ޤިސްމާމެދު ދަންނައެވެ. އޭގެ ތިން ފަޞްލު އެކަލާގެފާނު ޚާއްޞަކުރައވާފައިވަނީ ޢިލްމު ލިޔެ ރައްކާކުރުމަކީ ހުއްދަކަމެއްކަމަށް ވާރިދުވެފައިވާ ޙަދީޘްތަކާއި ބަސްފުޅުތައް ބަޔާންކުރެއްވުމަށެވެ. ފުރަތަމައީ: ނަބިއްޔާ ﷺ ގެ އަރިހުން ރިވާވެފައިވާ ޙަދީޘްތައް: އެކަލޭގެފާނު

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ 54

އަދި އެޤިސްމުގެ ދެވަނަ ފަޞްލުގައްޔާއި ތިންވަނަ ފަޞްލުގައި ގެންނަވާފައިވަނީ ޙަދީޘް ލިޔުން ނަހީކުރައްވާފައިވާ ބަސްފުޅުތަކެވެ.[1] އެއީ އެކަމާ ގުޅުންހުރި ޙަދީޘްތަކާއި ޞަޙާބީ ބޭކަލުންނާއި ތާބިޢީ ބޭކަލުންގެ ބަސްފުޅުތަކެވެ. އަދި ދެވަނަ ޤިސްމުގެ ފުރަތަމަ ފަޞްލުގައި

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ 53

ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޒަމާނުގައްޔާއި ޞަޙާބީބޭކަލުންނާއި ތާބިޢީބޭކަލުންގެ ޒަމާނުގައިވެސް ޢިލްމު ލިޔެ ރައްކާކުރުން ކުރިއަށް ދިޔަކަން ޘާބިތުކުރެއްވުމަށް ޚަޠީބުލް ބަޣްދާދީވަނީ މަސައްކަތްކުރައްވާފައެވެ. އެގޮތުން އެކަލޭގެފާނުވަނީ ޢިލްމު ލިޔެ ރައްކާކުރެވުނު ގޮތުގެ

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ 52

 ދެވަނަ ބާބު ހިޖުރީ ގޮތުން ފުރަތަމަ ޤަރުނާއި ދެވަނަ ޤަރުނުގައި ސުންނަތް ރައްކާތެރިކުރެވުނު ގޮތް   ފުރަތަމަ ފަޞްލު ފުރަތަމަ ޤަރުނުގައި ސުންނަތް ރައްކާތެރި ކުރެވުނު ގޮތް   ފުރަތަމައީ: ސުންނަތް ރައްކާތެރިކުރުން ފެށިފައިވަނީ

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 51 –

އައްޝައިޚް މުޙައްމަދު އަލްއަމީން އައްޝަންޤީޠީ رحمه الله ވިދާޅުވިއެވެ. ޤުރުއާނުގައި އައިސްފައިނުވާ ކަމެއް ސުންނަތުގައި އައުން ދެ ދަރަޖައަކަށް ބެހިގެންވެއެވެ. ފުރަތަމައީ: އިތުރުވި ކަމަކީ ކުރިން އައިސްފައިވާ ނައްޞުގެ ޝަރުޠަކަށް ނުވުން. އޭގެ މިޘާލަކީ

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 50 –

ތިންވަނައީ: ޤުރުއާނުގައި އައިސްފައި ނުވާކަމެއް ސުންނަތުން ޘާބިތުވުމުން އެކަން ޤަބޫލުނުކުރުން   އަލްއިމާމު އައްޝާފިޢީ رحمه الله ވިދާޅުވިއެވެ. ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ސުންނަތް ތިން ގޮތަށް އައިސްފައިވާކަމާމެދު ޢިލްމުވެރިން

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ 61

ދެވަނައީ: ސުންނަތް ރައްކާކޮށް އުންމަތަށް ފޯރުކޮށްދެއްވުމަށްޓަކައި ޞަޙާބީ ބޭކަލުން رضي الله عنهم ކުރެއްވި މަސައްކަތްޕުޅު

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ 60

“ތަދްވީނު” ކުރުމަކީ: ވިއްސިވިހާލެވިފައިވާ އެއްޗެއް އެއްކުރުމެވެ. އެގޮތުން ދީވާނެއްގައި ނުވަތަ ފޮތެއްގެ ޞުޙުފުތަކެއް އެއްކުރުމަށް ތަދްވީނޭ ކިޔައެވެ.

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ 58

މި ބައިގައި އަޅުގަނޑުވާނީ އަބޫބަކުރު އަލްޚަތީބު (އަވަހާރަވީ 463 ހ) މިފޮތުގައި ގެނެސްފައިވާ ފުރަތަމަ ތިން ބައިގެ ތަޙުލީލުން ފުއްދާލާފައެވެ.

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ 57

މިޤިސްމުގެ ތިންވަނަ ފަޞްލާމެދު ދަންނައެވެ. ފޮތުގެ މުއައްލިފު އެބައި ޚާއްޞަކުރައްވާފައިވަނީ އެކަމާބެހޭގޮތުން ތާބިޢީބޭކަލުންގެ އަރިހުން އައިސްފައިވާ ރިވާޔަތްތައް ބަޔާންކުރެއްވުމަށެވެ. އެކަލޭގެފާނުވަނީ ތާބިޢީންގެ އިމާމުވެރި ބޭކަލުންނާއި އިސް ބޭކަލުން ޙަދީޘް ލިޔުއްވިކަމަށާއި އެބޭކަލުންގެ ދަރިވަރުންނަށް އެކަމަށް

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ 56

އަދި އެޤިސްމުގެ ދެވަނަ ފަޞްލުގެ ސުރުޚީގައި ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. “ޞަހާބީ ބޭކަލުންގެ ތެރެއިން ޢިލްމު ލިޔުއްވިކަމަށް އެނގެން އޮތް ބޭކަލުންނާއި އެކަންކުރުމަށް އަމުރުކުރެއްވި ބޭކަލުން” މިއެވެ. މިފަޞްލުގައި އެބޭކަލުންގެ އަރިހުން ވަރަށް ގިނަ ރިވާޔަތްތައް ގެންނަވާފައިވެއެވެ.

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ 55

އަދި ތިންވަނަ ޤިސްމާމެދު ދަންނައެވެ. އޭގެ ތިން ފަޞްލު އެކަލާގެފާނު ޚާއްޞަކުރައވާފައިވަނީ ޢިލްމު ލިޔެ ރައްކާކުރުމަކީ ހުއްދަކަމެއްކަމަށް ވާރިދުވެފައިވާ ޙަދީޘްތަކާއި ބަސްފުޅުތައް ބަޔާންކުރެއްވުމަށެވެ. ފުރަތަމައީ: ނަބިއްޔާ ﷺ ގެ އަރިހުން ރިވާވެފައިވާ ޙަދީޘްތައް: އެކަލޭގެފާނު

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ 54

އަދި އެޤިސްމުގެ ދެވަނަ ފަޞްލުގައްޔާއި ތިންވަނަ ފަޞްލުގައި ގެންނަވާފައިވަނީ ޙަދީޘް ލިޔުން ނަހީކުރައްވާފައިވާ ބަސްފުޅުތަކެވެ.[1] އެއީ އެކަމާ ގުޅުންހުރި ޙަދީޘްތަކާއި ޞަޙާބީ ބޭކަލުންނާއި ތާބިޢީ ބޭކަލުންގެ ބަސްފުޅުތަކެވެ. އަދި ދެވަނަ ޤިސްމުގެ ފުރަތަމަ ފަޞްލުގައި

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ 53

ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޒަމާނުގައްޔާއި ޞަޙާބީބޭކަލުންނާއި ތާބިޢީބޭކަލުންގެ ޒަމާނުގައިވެސް ޢިލްމު ލިޔެ ރައްކާކުރުން ކުރިއަށް ދިޔަކަން ޘާބިތުކުރެއްވުމަށް ޚަޠީބުލް ބަޣްދާދީވަނީ މަސައްކަތްކުރައްވާފައެވެ. އެގޮތުން އެކަލޭގެފާނުވަނީ ޢިލްމު ލިޔެ ރައްކާކުރެވުނު ގޮތުގެ

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ 52

 ދެވަނަ ބާބު ހިޖުރީ ގޮތުން ފުރަތަމަ ޤަރުނާއި ދެވަނަ ޤަރުނުގައި ސުންނަތް ރައްކާތެރިކުރެވުނު ގޮތް   ފުރަތަމަ ފަޞްލު ފުރަތަމަ ޤަރުނުގައި ސުންނަތް ރައްކާތެރި ކުރެވުނު ގޮތް   ފުރަތަމައީ: ސުންނަތް ރައްކާތެރިކުރުން ފެށިފައިވަނީ

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 51 –

އައްޝައިޚް މުޙައްމަދު އަލްއަމީން އައްޝަންޤީޠީ رحمه الله ވިދާޅުވިއެވެ. ޤުރުއާނުގައި އައިސްފައިނުވާ ކަމެއް ސުންނަތުގައި އައުން ދެ ދަރަޖައަކަށް ބެހިގެންވެއެވެ. ފުރަތަމައީ: އިތުރުވި ކަމަކީ ކުރިން އައިސްފައިވާ ނައްޞުގެ ޝަރުޠަކަށް ނުވުން. އޭގެ މިޘާލަކީ

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 50 –

ތިންވަނައީ: ޤުރުއާނުގައި އައިސްފައި ނުވާކަމެއް ސުންނަތުން ޘާބިތުވުމުން އެކަން ޤަބޫލުނުކުރުން   އަލްއިމާމު އައްޝާފިޢީ رحمه الله ވިދާޅުވިއެވެ. ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ސުންނަތް ތިން ގޮތަށް އައިސްފައިވާކަމާމެދު ޢިލްމުވެރިން