
އައްޒުބައިރު ބުން އަލްޢައްވާމް رضي الله عنه (3)
” ހަމަކަށަވަރުން ކޮންމެ ނަބިއްޔަކަށްވެސް حواري އެއް ވެއެވެ. ތިމަންކަލޭގެފާނުގެ حواري އަކީ زبير بن العوام އެވެ. “

” ހަމަކަށަވަރުން ކޮންމެ ނަބިއްޔަކަށްވެސް حواري އެއް ވެއެވެ. ތިމަންކަލޭގެފާނުގެ حواري އަކީ زبير بن العوام އެވެ. “

އުޙުދު ހަނގުރާމާގައި ޤުރައިޝުންގެ ލަޝްކަރު ހަނގުރާމައިން ބަލިވެގެން މައްކާއާއި ދިމާއަށް އެނބުރި ދާންފެށުމުން، އެބައިމީހުން ފަހާލުމަށްޓަކައި އެބައިމީހުންގެ ފަހަތުން ދިއުމަށް، ހަތްދިހަ މުސްލިމް ހަނގުރާމަވެރިންގެ މައްޗަށް زبير އާއި أبوبكر رضي الله عنهما އިސްކުރައްވައި ފޮނުއްވެވިއެވެ.

ޒުބައިރު رضي الله عنه އާ ބެހޭގޮތުން ވާހަކަދައްކާނަމަ ޠަލްޙާ رضي الله عنه ގެ ނަންފުޅު ޛިކުރުނުކޮށް ދިއުމަކީ ވަރަށްވެސް ނާދިރުކަމެކެވެ. އަދި ހަމައެފަދައިން ޠަލްޙާ رضي الله عنه އާ ބެހޭގޮތުން ވާހަކަ ދައްކާނަމަ ޒުބައިރު رضي الله عنه ގެ ވާހަކަވެސް ލާޒިމެއްގެ ގޮތުގައި އަންނާނެއެވެ.

މުސްލިމުން ހަނގުރާމައަށް ތައްޔާރުވާން ފަށައިފިއެވެ. ކުޑަދުވަސްކޮޅެއްގެ ތެރޭގައި ކާފިރުންގެ ލަޝްކަރު މަދީނާއަށް ހަމަލާދިނުމަށް އަތުވެއްޖެއެވެ. އެއާއިއެކު ހަނގުރާމަ ފެށިއްޖެއެވެ.

ސަޢުދުގެފާނުގެ ޖެހިލުންކުޑަކަމާއި ހިތްވަރުފުޅު ގަދަކަން އެންމެ ބޮޑަށް ފެނިގެންދިޔަ، އަދި އެހަނގުރާމައެއްގައި އެކަލޭގެފާނުގެ ހަށިކޮޅުން ޒަޚަމްވީ ތަންތަނުގެ ސަބަބުން އެކަލޭގެފާނު މިދުނިޔެ ދޫކުރެއްވި ހަނގުރާމައަކީ ޚަންދަޤު ހަނގުރާމައެވެ.

ޞަޢުދު ބިން މުޢާޛު رضي الله عنه އިސްލާމވެ ވަޑައިގަތީ އެކަލޭގެފާނުގެ އުމުރުން އެއްތިރީސް އަހަރުފުޅުގައެވެ. އަދި ޝަހީދުވެވަޑައިގެން މިދުނިޔެ ދޫކުރައްވާފައިވަނީ އުމުރުން ސަތުތިރީސް އަހަރުފުޅުގައެވެ.

ދުވަސްތައް ފާއިތުވަމުންގޮސް رسول الله صلى الله عليه وسلم ދިހަހާސް މުސްލިމުންނާއިގެން މައްކާ ފަތަޙަކުރައްވައިފިއެވެ.

މިފަދަ ގޮތަކަށް މިބައިމީހުން އެކަލޭގެފާނަށް އަނިޔާކުރަމުންދަނިކޮށް أبوبكر الصديق رضي الله عنه އަށް އެތަނަށް ވަޑައިގަނެވިއްޖެއެވެ.

ޢުމަރުގެފާނު رضي الله عنه އަބޫބަކުރުގެފާނު رضي الله عنه އާ ބެހޭގޮތުން ވިދާޅުވިއެވެ.

ދާޥޫދު عليه السلام އަކީ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ މާތް ކުރައްވާ މަތިވެރި ކުރައްވާފައިވާ ރަސޫލެކެވެ. އެކަލޭގެފާނަށް ﷲ ތަޢާލާ ޒަބޫރު ބާވާލެއްވިއެވެ. ސުރުޚީ ގައި ބަޔާންވެފައި އެވާ ބާޠިލު ބުނުމަކީ ދާޥޫދު عليه

ޤިޔާމަތް ދުވަހުން ﷲ ތަޢާލާ މުއުމިނުންނަށް ބަސް ވަޙީ ކުރައްވާނެއެވެ. އަދި އެބައިމީހުންނަށް އެއިލާހު ދުށުމުގެ ނިޢުނަތް ދެއްވާނެެއެވެ. ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. ﴿ وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَّاضِرَةٌ إِلَىٰ رَبِّهَا نَاظِرَةٌ ﴾

އެކަމެއްގެ ޙަރާމް ކަމުގެ މައްޗަށް ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހުރިހާ ޢިލްމުވެރިން އެއްބަސްވެލައްވާ އެއްކަމަކީ ލަވަޔާއި މިއުޒިކެވެ.

ޝައިޠާނާ އަކީ އަޅުގަނޑުމެންނަށްވާ ބަޔާންވެގެންވާ ޢަދުއްވެކެވެ. އޭއްޗާ އޭތީގެ އަޢުވާނުންގެ ރެޔާދުވާލުގެ މަސައްކަތަކީ އިންސާނުން މަގުފުރެއްދުމެވެ. އަދި އޭތިގެ އެންމެ ބޮޑު މަޤްޞަދަކީ އިންސާނުންލައްވާ ޝިރުކު ކުރުވުމެވެ.

” ހަމަކަށަވަރުން ކޮންމެ ނަބިއްޔަކަށްވެސް حواري އެއް ވެއެވެ. ތިމަންކަލޭގެފާނުގެ حواري އަކީ زبير بن العوام އެވެ. “

އުޙުދު ހަނގުރާމާގައި ޤުރައިޝުންގެ ލަޝްކަރު ހަނގުރާމައިން ބަލިވެގެން މައްކާއާއި ދިމާއަށް އެނބުރި ދާންފެށުމުން، އެބައިމީހުން ފަހާލުމަށްޓަކައި އެބައިމީހުންގެ ފަހަތުން ދިއުމަށް، ހަތްދިހަ މުސްލިމް ހަނގުރާމަވެރިންގެ މައްޗަށް زبير އާއި أبوبكر رضي الله عنهما އިސްކުރައްވައި ފޮނުއްވެވިއެވެ.

ޒުބައިރު رضي الله عنه އާ ބެހޭގޮތުން ވާހަކަދައްކާނަމަ ޠަލްޙާ رضي الله عنه ގެ ނަންފުޅު ޛިކުރުނުކޮށް ދިއުމަކީ ވަރަށްވެސް ނާދިރުކަމެކެވެ. އަދި ހަމައެފަދައިން ޠަލްޙާ رضي الله عنه އާ ބެހޭގޮތުން ވާހަކަ ދައްކާނަމަ ޒުބައިރު رضي الله عنه ގެ ވާހަކަވެސް ލާޒިމެއްގެ ގޮތުގައި އަންނާނެއެވެ.

މުސްލިމުން ހަނގުރާމައަށް ތައްޔާރުވާން ފަށައިފިއެވެ. ކުޑަދުވަސްކޮޅެއްގެ ތެރޭގައި ކާފިރުންގެ ލަޝްކަރު މަދީނާއަށް ހަމަލާދިނުމަށް އަތުވެއްޖެއެވެ. އެއާއިއެކު ހަނގުރާމަ ފެށިއްޖެއެވެ.

ސަޢުދުގެފާނުގެ ޖެހިލުންކުޑަކަމާއި ހިތްވަރުފުޅު ގަދަކަން އެންމެ ބޮޑަށް ފެނިގެންދިޔަ، އަދި އެހަނގުރާމައެއްގައި އެކަލޭގެފާނުގެ ހަށިކޮޅުން ޒަޚަމްވީ ތަންތަނުގެ ސަބަބުން އެކަލޭގެފާނު މިދުނިޔެ ދޫކުރެއްވި ހަނގުރާމައަކީ ޚަންދަޤު ހަނގުރާމައެވެ.

ޞަޢުދު ބިން މުޢާޛު رضي الله عنه އިސްލާމވެ ވަޑައިގަތީ އެކަލޭގެފާނުގެ އުމުރުން އެއްތިރީސް އަހަރުފުޅުގައެވެ. އަދި ޝަހީދުވެވަޑައިގެން މިދުނިޔެ ދޫކުރައްވާފައިވަނީ އުމުރުން ސަތުތިރީސް އަހަރުފުޅުގައެވެ.

ދުވަސްތައް ފާއިތުވަމުންގޮސް رسول الله صلى الله عليه وسلم ދިހަހާސް މުސްލިމުންނާއިގެން މައްކާ ފަތަޙަކުރައްވައިފިއެވެ.

މިފަދަ ގޮތަކަށް މިބައިމީހުން އެކަލޭގެފާނަށް އަނިޔާކުރަމުންދަނިކޮށް أبوبكر الصديق رضي الله عنه އަށް އެތަނަށް ވަޑައިގަނެވިއްޖެއެވެ.

ޢުމަރުގެފާނު رضي الله عنه އަބޫބަކުރުގެފާނު رضي الله عنه އާ ބެހޭގޮތުން ވިދާޅުވިއެވެ.

ދާޥޫދު عليه السلام އަކީ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ މާތް ކުރައްވާ މަތިވެރި ކުރައްވާފައިވާ ރަސޫލެކެވެ. އެކަލޭގެފާނަށް ﷲ ތަޢާލާ ޒަބޫރު ބާވާލެއްވިއެވެ. ސުރުޚީ ގައި ބަޔާންވެފައި އެވާ ބާޠިލު ބުނުމަކީ ދާޥޫދު عليه

ޤިޔާމަތް ދުވަހުން ﷲ ތަޢާލާ މުއުމިނުންނަށް ބަސް ވަޙީ ކުރައްވާނެއެވެ. އަދި އެބައިމީހުންނަށް އެއިލާހު ދުށުމުގެ ނިޢުނަތް ދެއްވާނެެއެވެ. ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. ﴿ وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَّاضِرَةٌ إِلَىٰ رَبِّهَا نَاظِرَةٌ ﴾

އެކަމެއްގެ ޙަރާމް ކަމުގެ މައްޗަށް ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހުރިހާ ޢިލްމުވެރިން އެއްބަސްވެލައްވާ އެއްކަމަކީ ލަވަޔާއި މިއުޒިކެވެ.

ޝައިޠާނާ އަކީ އަޅުގަނޑުމެންނަށްވާ ބަޔާންވެގެންވާ ޢަދުއްވެކެވެ. އޭއްޗާ އޭތީގެ އަޢުވާނުންގެ ރެޔާދުވާލުގެ މަސައްކަތަކީ އިންސާނުން މަގުފުރެއްދުމެވެ. އަދި އޭތިގެ އެންމެ ބޮޑު މަޤްޞަދަކީ އިންސާނުންލައްވާ ޝިރުކު ކުރުވުމެވެ.










